EN 1090 Sertifikasyonu

• Başta planlayıcı, kaynak denetçisi ve üretim müdürü olmak üzere personel eğitimi

• Sertifikalandırılabilir kalite sisteminin kurulumu, yerleştirilmesi ve sertifikasyonu

• Sürekli gözetim

• EXC'den (Execution Class) bağımsız ve kapsamlı proje dokümantasyonu

Yasal Durum: Taşıyıcı çelik ve alüminyum yapıların 1 Temmuz 2014'ten itibaren CE belgesi sahibi olması zorunlu kılınmıştır. CE belgesi olmadan üretilenler yasaya aykırı olarak sayılmaktadır.  

CE Belgesi:  CE belgesi ile birlikte üretici EN 1090-1 standardı gerekliliklerini yerine getirdiğini kanıtlamış olur. CE belgesi üreticilere yurt içinde ve uluslararası pazarda güvenilirlik sağlar. CE belgeli ürünler geometrik tolerans, kaynak uygunluğu, tokluk, sağlamlık ve korozyon direnci gibi birçok açıdan test edilip onaylanmış ürünlerdir.  

Üretici Sertifikasyonu: Fabrika üretim kontrolünü (FÜK) gerçekleştiren ve bir sertifikalandırma kuruluşu tarafından sertifikalandırılan üreticiler CE belgesi almaya hak kazanabilirler. Sertifikasyon sırasında iş ve personel durumlarının yanı sıra fabrika üretim kontrolü ve kalite sistemi değerlendirilir.  

Fabrika Üretim Kontrolü (FÜK): Fabrika üretim kontrolü, üreticinin kendi üretim süreçlerini kontrol etmesidir. Ürünlerin kontrolünde her bir proses kontrol edilmelidir: Kaynaklama, tahribatsız muayeneler, vidalama bağlantıları ve korozyon dayanımı gibi. Kalite gereksinimleri yazılı olarak üretici tarafından belirlenmelidir. Bu bir el kitabı veya bir form aracılığıyla sağlanabilir. Düzenli yapılan kontrol sonuçları görülebilir şekilde kaydedilmeli, saklanmalıdır. 

FÜK El Kitabı: Çalışanların kalite uygunluğunu yerine getirecekleri faaliyetleri içermektedir. Bu sebeple EN 1090, ISO 3834 gibi standartların nasıl uygulanacağına dair içeriğe yer verilmelidir. El kitabı kompakt, anlaşılabilir ve üreticiye göre tasarlanmış olmalıdır. FÜK el kitabındaki görevler çalışanlarla paylaşılmalı ve bilinirliğinden emin olunmalıdır. 

EN 1090-1 standardı FÜK için aşağıdaki işlemleri zorunlu kılmaktadır:

• Personel kalifikasyonu ve sorumlulukları

• Üretim ve denetim kurulumu, bakımı ve kalibrasyon

• Ölçüm süreci kalite güvenliği

• Konstrüksiyon malzemeleri

• Bileşen özellikleri

• Gözetim ve denetim planı

• Ürün değerlendirmesi

• Uygun olmayan ürünlerle ilgilenmek

EN ISO 3834: Dünya çapında uygulanan kaynak kalite standardı kaynaklı imalatlardaki fabrika üretim kontrollerinin temel gereksinimlerini içermektedir. Sertifikalandırılmasanız dahi bu gereksinimlerin yerine getirilmesi gerekmektedir.  

Uygulama Sınıfları EXC1-EXC4 (EXC = Uygulama sınıfı Execution Class): Taşıyıcılar ve yapı bileşenleri tehlike potansiyelinden, statik veya dinamik stres durumlarından ve üretim karmaşıklığından bağımsız olarak dört kategoride sınıflandırılırlar.

Dört Kategori:

Uygulama sınıflar EXC1'den 4'e kadar karmaşıklaşmaktadır. Böylelikle planlama, üretim, denetleme ve dokümantasyon işleri zorlaşmakta ve maliyetler artmaktadır. Uygulama sınıfını belirlemek sadece üreticinin değil, iş sahibi veya yetkili kısımların birlikte alacağı bir karardır.  

ON-Regel 21090: EXC1 sınıfı yapı bileşenleri daha az gereksinime ihtiyaç duyarlar. (Örneğin EN ISO 14731e göre kaynak gözlemi gerekmez.) Bu sebeple hangi bileşenin EXC1 sınıfına gireceği bazı belirsizliklere yol açmıştır. Bu belirsizlikleri ortadan kaldırmak için ON-R 21090 yapı parçaları sınıflandırma kataloğu geliştirilmiştir. 

Personel Gereklilikleri: Sadece onaylı kaynak personelleri onaylı oldukları konularda çalışabilirler. Tahribatsız muayene personelleri EN 473 2. seviye standardına göre sertifikalandırılmalıdır. Kaynak personelleri ise kaynak bağlantısı görsel değerlendirme konusunda eğitimli olmalıdırlar. (Görsel değerlendirme EN 970, kaynak bağlantı değerlendirmeleri EN ISO 5817 standardına göre) 

Fabrika Üretim Kontrolü Sorumlusu FÜK'ün düzenlemelere uygun ilerlemesinden sorumludur. Üretim kontrolünün her aşaması ile ilgilenir. Görev dağılımlarından ve kalifikasyonlardan sorumludur. Denetimleri kendi yürütebileceği gibi yürütülen denetimleri gözlemleyebilir.  

FÜK sorumlusu uygunluk beyanlarını yönetim adına imzalayabilir ve sertifikasyon taraflarıyla bağlantıyı sağlayan kişidir.

Kaynak Gözlemcisi kaynak üretimlerini koordine eder ve gözlemler. Görevleri EN ISO 14731 standardında belirtilmiştir. EXC2 uygulama sınıfı üzerindeki sınıflarda kendi kendine gözlem genellikle yapılmamaktadır. Bu sınıflarda dışarıdan bir kaynak gözlemcisi gerekmektedir. Bunun için de bir iş anlaşmasının yanı sıra gözlem hizmeti yapacak tarafın kaynak gerekliliklerini yerine getirmesi gerekmektedir. 

EN 1090-1 ve EN 1090-2 Uygulama Normları: Çok sayıdaki uygulama normları, üreticilerin yerine getirmesi gereken birçok üretim kuralı içermektedir Uygulama sınıfı ne kadar yükselirse gereklilikler de o kadar çok sayıda ve kesin olmaktadır. Düzenlemelerin çoğu köprü gibi kompleks yapı malzemelerle ilişkilidir. Her üreticinin uyması gereken üretim standartları olduğu için daha basit olan yapı elemanlarına yönelik çok sayıda düzenleme yapmak uygun değildir.

Temel ve Tamamlayıcı Toleranslar: EN 1090-2 standardı 48 sayfalık kütle ve şekil toleransı ile ilgili düzenlemeler içerir. Bu düzenlemeler temel ve tamamlayıcı üretim ve montaj toleranslarını birbirinden ayırır. Temel toleranslar her zaman ve her yerde gözlemlenen ölçüme dayalı toleranslardır. Tamamlayıcı toleranslar ise (Sınıf 1 ve 2 diye ayrılır) kullanım esnasında gözlenen, yapı parçası özelindeki toleranslardır.